Temel Linux Komutları

Sistem

KOMUT	AÇIKLAMA
uname -a	Sistem bilgisi(çekirdek sürümü, tarihi ve mimarisi)
uname -r	Çekirdek sürümü
uptime	Sistemin ne kadar zamandır açık olduğunu ve yükü gösterir
hostname	sistemin adı
last reboot	Son kapanma listesi çalışma düzey değişikliği dahil
date	tarih hakkında bilgi verir
cal	takvim
w	hangi kullanıcı o anda hangi komutu çalıştırdığını görürüz.
whoami	o anki kullanılan kullanıcı adını verir
finger mertcan	kullanıcı hakkında bilgi verir

Donanım

KOMUT	AÇIKLAMA
dmesg	Kernel mesajlarını verir
cat /proc/cpuinfo	İşlemci hakkında bilgi verir
cat /proc/meminfo	Bellek(RAM) hakkında bilgi verir
cat /proc/interrupts	CPU Çekirdek sistem kesme listesi
lshw	Sistemin donanım konfigurasyon bilgileri
lsblk	Disk Bölümleme tablosu
free -m	Sistemde kullanılan ram bilgisi
lspci -tv	PCI cihazlarını listeler
lsusb -tv	USB cihazlarını listeler
dmidecode	BIOS donanım bilgisi
hdparm -i /dev/sda	disk hakkında bilgi verir
hdparm -tT /dev/sda	kullanılan disk için okuma hız testi
badblocks -s /dev/sda	Ulaşılamayan block tespiti

Kullanıcılar

KOMUT	AÇIKLAMA
id	kullanıcı id bilgisi
last	sisteme en son giriş yapmış kullanıcıların bugünden geriye doğru listesi
who	sisteme kayıtlı kullanıcılar
groupadd	sisteme yeni bir grup oluşturur
useradd mertcan	sisteme bir kullanıcı ekler
userdel mertcan	sistemden bir kullanıcı siler
usermod	kullanıcı izinlerini değiştirme

Dosya

KOMUT	AÇIKLAMA
ls -la	dosyaları listeler (a gizli olanlar, l detaylı)
pwd	mevcut dizin
mkdir	dizin oluşturma
rm	Dosya sil
rm -r	Dizin sil
rm -f	zorlayarak sil
rm -rf	dizini silmeye zorla
cp	dosyayı kopyala
cp -r home1 home2	home1 isimli dizini home2 ye taşı yoksa oluştur
mv	dosyaları taşıma
ln -s	kısayol oluştur
touch	dosya oluştur
cat	dosya içeriğinin tümünü oku
more	dosyanın içeriğini sayfalayarak göster
head	dosya içeriğinin ilk 10 satırını göster
tail	dosya içeriğinin son 10 satırını göster
tail -f	dosyanın içeriğinin son 10 satırını anlık göster

İşlem

KOMUT	AÇIKLAMA
ps	Çalışan süreçler
ps aux | grep program adı	tüm telnet süreçlerinin id bilgisi
pmap -x PID	İşlemin bellek haritası
top	Temel sistem durumu, çalışmakta olan süreçler ne kadar bellek/işlemci kullandıkları
kill	işlemi bitir
killall	bütün işlemleri bitir
pkill -f telnet	işlemi bitir
bg	durdurulmuş işleme arkaplanda devam et
fg	arkaplanda yapılan işlemi ön plana getir

İzinler

KOMUT	AÇIKLAMA
chattr +i dosyaadı	dosyalar silinemez dokunulmaz olur
chattr -i dosyaadı	dokunulmazlığını kaldırma
chattr +a dosyaadı	Varolan satırları korur, altına satır eklenmesine izin verir.
lsattr dosyaadı	chattr komutu geçerli olmuşmu diye kontrol edilir
chmod 777	her şey okunabilir, yazılabilir ve çalıştırılabilir.
chmod 644	sadece okunabilir
chmod 755	sadece sahibi okur, yazar ve çalıştırılabilir.
chown owner-user	dosyanın sahibini değiştirir
chown owner-user:owner-group	dosyanın sahibini ve grubunu değiştirir
chown -R kullanıcıadı:kullanıcıadı dizin/dosya	kullanıcıya dizinleriyle birlikte erişim izni verir

Ağ

KOMUT	AÇIKLAMA
ip addr show	tüm network interfaceslerini listeler ve ip adreslerini gösterir
ip address add 192.168.0.12 dev enp4s0	belirtilen interfaces ip adresi ekler
ethtool enp4s0	ethernetin durumu hakkında bilgi verir
ping 192.168.0.12	ip adresine echo isteği atar
dig mertcangokgoz.com	Alan adı hakkında DNS bilgilerini verir
dig -x	geriye doğru arama işlemi
host mertcangokgoz.com	host adını alıp makine adına bakar
hostname -i	yerel ip adresini gösterir
wget https://mertcangokgoz.com/test.bin	dosya indirir
netstat -tupl	aktif dinlenilen portları listeler
ifconfig -a	Bilgisayardaki bulunan interfaces elemanlarını listeler

Arşivleme

KOMUT	AÇIKLAMA
tar -cf homebackup.tar home	homebackup.tar adlı bir arşiv dosyası oluşturur
tar -xf homebackup.tar	homebackup.tar adlı arşivi ayrıştırır
tar -czf homebackup.tar.gz home	gzip sıkıştırması kullanılarak arşiv oluşturur
gzip home	home.gz olarak arşiv dosyası oluşturur

Kurulum

KOMUT	AÇIKLAMA
yum install paket adı	paketi kur
yum remove paket adı	paketi sil
apt-get install paket adı	paketi kur
apt-get purge paket adı	paketi sil

Derleme

Temelde tüm derleme işlemleri aşağıdaki komutlar aracılığı ile yapılmaktadır.

KOMUT	AÇIKLAMA
./configure
make
make install

Arama

KOMUT	AÇIKLAMA
grep ifade dosya	dosya içerisinde geçen ifadeyi aratır
grep -r ifade dosya	özyineli bir şekilde belirtilen ifadeyi aratır
locate dosya	belirtilen dosyayı aratır
find /home/mertcan -name "mertcan"	adında mertcan geçen dosyaları aratır
find /home/mertcan -size 100k	100k dan büyük olan dosyaları aratır
sed	akış editörü ve text manipülasyonu

SSH

KOMUT	AÇIKLAMA
ssh kullanıcı@host	belirtilen makineye bağlanır
ssh kullanıcı@host -p port	belirtilen makineye belirtilen port ile bağlanır
telnet host	telnet portu ile makineye bağlanır

Dosya Transferi

KOMUT	AÇIKLAMA
scp kullanıcı@host:aktarılacakdosya.txt /home/mertcan	belirtilen makineye dosya transferi yapar
rsync -a /home/mertcan /yedekler	kaynak ve hedef arasında senkronizasyon sağlar

Disk Kullanımı

KOMUT	AÇIKLAMA
df -h	diskler hakkındaki son durum görülür
df -i	boş inode durumu görüntülenir
fdisk -l	disk tipleri ve boyutlarını görüntüler
du -ah	dizinlerin kullandıkları alanı okunaklı olarak gösterir
du -sh	dizinin kullandığı toplan alanı gösterir
findmnt	dosya sistemindeki bağlı tüm dizinleri detaylı bir şekilde gösterir
mount /dev/sda /mnt	diski /mnt ye bağlar

Dizin

KOMUT	AÇIKLAMA
cd	birinci seviye dizine gider
cd ..	bir üst dizine gider
cd dizin	belirtilen dizine gider

Bonus

KOMUT	AÇIKLAMA
history -c	komut satır geçmişini temizler
clamscan -r -z --remove --verbose /home	Virüs tarama ve silme işlemi
du -h --max-depth=1 | sort -hr	Dizinlerin toplam boyutlarını gösterir
find /home/mertcan/ -type f -exec grep -H 'yazı' {} \;	dizin içerisinde yaziyı aratır
dd if=debian.iso of=/dev/sdb	iso kalıbını USB veya DVD ye yazdırma
shred —verbose —random-source=/dev/zero —iterations=5 /dev/sda	ultra güvenli disk silme
find -type f -exec chmod 644 {} \;	tüm dosya izinlerini 644 yapar
openvpn --config client.ovpn	VPN sunucusuna bağlantı sağlar
sensors	donanım parçalarının ısılarını verir
rm -rf /	ecelinize susadıysanız kullanabilirsiniz

Kaynak:
https://mertcangokgoz.com/temel-linux-komutlari/

macOS File System Layout

1)System
/bin
/usr
/etc
/dev
/system

2)Local
/Applications
/Developers
/Library

3)User
/Users

4)Network
/Network

 

UNIX-specific directories. The directories in this category are inherited from traditional UNIX installations. They are an important part of the system’s BSD layer but are more useful to software developers than end users. Some of the more important directories that are hidden include:

• /bin—Contains essential command-line binaries. Typically, you execute these binaries from command-line scripts.
• /dev—Contains essential device files, such as mount points for attached hardware.
• /etc—Contains host-specific configuration files.
• /sbin—Contains essential system binaries.
• /tmp—Contains temporary files created by apps and the system.
• /usr—Contains non-essential command-line binaries, libraries, header files, and other data.
• /var—Contains log files and other files whose content is variable. (Log files are typically viewed using the Console app.)

ls /

Directory	Description
/Applications	Self explanatory, this is where your Mac’s applications are kept
/Developer	The Developer directory appears only if you have installed Apple’s Developer Tools, and no surprise, contains developer related tools, documentation, and files.
/Library	Shared libraries, files necessary for the operating system to function properly, including settings, preferences, and other necessities (note: you also have a Libraries folder in your home directory, which holds files specific to that user).
/Network	largely self explanatory, network related devices, servers, libraries, etc
/System	System related files, libraries, preferences, critical for the proper function of Mac OS X
/Users	All user accounts on the machine and their accompanying unique files, settings, etc. Much like /home in Linux Applications—Contains user-specific apps. Desktop—Contains the items on the user’s desktop. Documents—Contains user documents and files. Downloads—Contains files downloaded from the Internet. Library—Contains user-specific app files (hidden in macOS 10.7 and later). Movies—Contains the user’s video files. Music—Contains the user’s music files. Pictures—Contains the user’s photos. Public—Contains content the user wants to share. Sites—Contains web pages used by the user’s personal site. (Web Sharing must be enabled to display these pages.)
/Volumes	Mounted devices and volumes, either virtual or real, such as hard disks, CD’s, DVD’s, DMG mounts, etc
/	Root directory, present on virtually all UNIX based file systems. Parent directory of all other files
/bin	Essential common binaries, holds files and programs needed to boot the operating system and run properly
/etc	Machine local system configuration, holds administrative, configuration, and other system files
/dev	Device files, all files that represent peripheral devices including keyboards, mice, trackpads, etc
/usr	Second major hierarchy, includes subdirectories that contain information, configuration files, and other essentials used by the operating system
/sbin	Essential system binaries, contains utilities for system administration
/tmp	Temporary files, caches, etc
/var	Variable data, contains files whose contents change as the operating system runs

• Dot directories and files. Any file or directory whose name starts with a period (.) character is hidden automatically. This convention is taken from UNIX, which used it to hide system scripts and other special types of files and directories. Two special directories in this category are the . and .. directories, which are references to the current and parent directories respectively.

Kaynak:

Mac OS X Directory Structure explained

https://developer.apple.com/library/content/documentation/FileManagement/Conceptual/FileSystemProgrammingGuide/FileSystemOverview/FileSystemOverview.html

Windows açılışında otomatik olarak script,program çalıştırma

1.Başlangıç klasörünü kullanmak

Programı , scripti vs. yi Startup klasörü diye adlandırılan başlangıç klasörüne atmak belkide en kolay olan ve en çok tercih edilen yöntemlerden biridir , bu klasöre ulaşmak için, Klavedeki Windows ve R tuşlarına basalım ve aşağıdaki kodu çalıştır kutucuğuna yapıştırıp Entere basalım

shell:startup

Açılan klasörün içerisine atacağımız her ne olursa olsun açılışta kendini başlatacaktır

2. Zamanlanmış görevleri kullanmak

Programı , scripti … zamanlanmış görevlere ekleyip her açılışta çalışmasını ağlayabiliriz üstteki yönteme göre Biraz daha zahmetli bir yol olmsına rağmen UAC korumasından bağımsız çalışacağı ve açılışta uyarı vermeyeceği için daha sağlam bir yol olarak kabul edilebilir, bunun için yine klavyemizdeki Windows ve R tuşlarına basıyoruz ve açılan çalıştıra aşağıdakini yapıştırıyoruz

Taskschd.msc

Açılan ekranda(sağ üst köşede) Eylemler altında yeralan “Temel Görev Oluştur” diyoruz. Bir sonraki ekranda herhangi bir isim veriyoruz ve ileri butonu ile sonraki ekrana geçiyoruz.Ve burada tetikleyiciyi “oturum açtığımda” diye seçiyoruz.

 

3. Registry ile otomatik başlatmak

program veya scriptimizi aşağıdaki Registry anahtarlarınından uygun olanını kullanıp burada oluşturacağımız bir string değeri ile programın veya scriptin her açılışta başlamasını sağlayabiliriz

HKEY_LOCAL_MACHINE\Software\Microsoft\Windows\CurrentVersion\Run
HKEY_CURRENT_USER\Software\Microsoft\Windows\CurrentVersion\Run
HKEY_LOCAL_MACHINE\Software\Microsoft\Windows\CurrentVersion\RunOnce
HKEY_CURRENT_USER\Software\Microsoft\Windows\CurrentVersion\RunOnce

Mesela tüm kullanıcılar ve Adminde çalışması için aşağıdaki registry kayıtlarından birini kullanabiliriz

Windows Registry Editor Version 5.00

[HKEY_LOCAL_MACHINE\SOFTWARE\Microsoft\Windows\CurrentVersion\Run]
“komik.vbs”=”C:\\Windows\\system\\komik.vbs”

veya

Windows Registry Editor Version 5.00

[HKEY_LOCAL_MACHINE\SOFTWARE\Wow6432Node\Microsoft\Windows\CurrentVersion\Run]
“komik.vbs”=”C:\\Windows\\system\\komik.vbs”

Registry kayıtlarından anlaşılacağı üzere komik.vbs isminde bir string anahtarı oluşturduk (bu isim çalıştırılacak vbs nin ismidir) ve yol olarakta komik.vbs nereden çalıştırılacaksa o yolu belirttik. Görldüğü gibi alternatifler çok hatta Vbs yi windows servisi olarak başlayacak şekilde bile ayarlayabiliriz.

 

Kaynak:
https://www.sordum.net/22827/acilista-otomatik-olarak-program-script-calistirmak

 

 

Windows 10 güncellemelerini kapatmak

1-Başlat “services.msc” yazıp çıkan listeden “Windows Update” ile akalakı bölümü bulup sağ tıklayıp başlangıç türünden “Devre Dışı” seçeneğini seçmek

2-Regedit yolu ile kapatmak

Windows Registry Editor Version 5.00
[HKEY_LOCAL_MACHINE\SOFTWARE\Policies\Microsoft\Windows\WindowsUpdate\AU]
“NoAutoUpdate”=dword:00000001

.BAT veya .CMD uzantılı dosya ile silmek istersek

REG ADD “HKEY_LOCAL_MACHINE\SOFTWARE\Policies\Microsoft\Windows\WindowsUpdate\AU” /v “NoAutoUpdate” /D 1 /T REG_DWORD /F>NUL 2>NUL

3-Windows Update servisini tamamen silmek/kaldırmak

Başlat-Ara kısmına CMD’yi yönetici olarak çalıştırmak ve alttaki komutu girmek

sc delete wuauserv

TCP ve UDP Protokolleri nedir? Farkları nelerdir?

araştırılacak !